4 811
«Татар» этнонимының килеп чыгышына кагылышлы фикерләр: болгар, монгол-татар, кимак теорияләре.
Татар дигән этноним ул, билгеле булганча, данлыклы, күптән килә торган этноним. Ләкин кызганычка каршы, аның ышанычлы этимологиясе юк. Бер нәрсә аңлашыла: бу төркиләр дөньясында булган этнонимнарның бер тип этнонимга туры килә. Мәсәлән, хәзәр, болгар, татар. Бу этнонимнарның ахырында без «ар» дигән сүзне күрәбез. Чынлыкта, галимнәрнең фикере буенча бу «ир» сүзеннән килеп чыккан. Ягъни болгар, хәззәр дигән сүзләрдә дә ир компоненты бар һәм ул кеше мәгънәсен, төшенчәсен аңлата торган нәрсә. Әмма «тат» дигән тамырның кайдан килеп чыкканлыгы билгеле түгел. Дөрес, Кавказда тат дигән халык бар. Индо-иран теле буенча, «тат» сүзе «чит» дигән төшенчәне аңлата. Димәк, татар ниндидер бер төркем өчен ят булган этник төркемне аңлатырга мөмкин. Әмма «тат» сүзенең төгәл мәгънәсе әле дә билгеле түгел. Безнең өчен татар этнонимы мәгънәви яктан кайдан килеп чыкканлыгы аңлашылмый.
Как известно, этноним «татар» – это один из самых известных и древних этнонимов. Но, к сожалению, не существует достоверной этимологии этого слова. Ясно одно: «татар» соответствует одному из типов этнонимов, существующих в тюркском мире. Например, хазар, булгар, татар. В конце каждого слова мы видим слово «ар». По мнению ученых, это слово дает значение «мужчина». То есть в словах булгар, хазар есть компонент мужчина, что дает так же значение «человек». Но все же остается не ясным откуда появился корень «тат». На Кавказе есть народ тат. С индо-иранского языка слово «тат» переводится как чужой. Значит можно предположить, что слово «татар» мог означать чужое племя для какой-либо этнической группы. Но все же остается не ясным конкретное значение слова «тат». Для нас не понятен смысл этнонима «татар».